Om het tellen van koorzangers te verbeteren, heb ik klapoefeningen ontwikkeld. Deze canons zijn bedoeld om uit het hoofd te doen. Je traint er dus niet het van blad lezen mee, maar wel het visualiseren van de verschillende tellen in de maat.
Het basisidee is dat je een figuur klapt dat elke maat iets verschuift:
Als de zangers de bovenstaande ritmes beheersen, kun je het in een laag tempo in een tweestemmige canon doen en vervolgens iets sneller in een vierstemmige canon:
De koorleden begrijpen de oefening waarschijnlijk prima en kunnen hem goed uitvoeren. Je introduceert de volgende oefening. Ditmaal klap je in elke tel twee achtsten achter elkaar en het geheel verschuift viermaal een tel:
Moeilijker
Doe deze canon ook weer twee- en vierstemmig. De zangers krijgen nu de smaak te pakken. Dus we maken het weer wat moeilijker. Ditmaal ga je weer twee achtsten achter elkaar klappen, maar de eerste valt juist vóór de tel:
De zangers zullen met deze oefening beduidend meer moeite hebben. Voer de oefening daarom langzaam uit. Teken de oefening eventueel op het bord om duidelijk te maken wat er gebeurt, of teken de oefening op je hand, waarbij elke vinger een tel voorstelt. Deze oefening kun je weer in canon uitvoeren. Eventueel hou je het bij tweestemmig en laat je de vierstemmige canon achterwege.
Omgekeerd
De bovenstaande drie oefeningen kun je eveneens achterstevoren doen. Daarmee bedoelen we dat je op de vierde tel begint en terugwerkt naar de eerste tel. Iets lastiger om te doen dan de originele oefeningen:
Als de zangers de bovenstaande oefeningen beheersen, kun je ook nog figuren verzinnen die je een halve tel laat verschuiven, zoals de volgende. We klappen in elke maat twee keer en daartussen zit telkens twee tellen. De klappen verschuiven nu echter een achtste:
Deze oefening kun je eventueel ook weer van achter naar voren doen.
Andere maatsoorten
Als je naast het klappen verschillende maatsoorten wil oefenen, kun je de oefeningen ook in 3/4 en in 5/4 doen:
Het nadeel van deze oefeningen is dat er nu periodes van drie en vijf maten ontstaan. Hierdoor wordt het geheel minder logisch en stromend.
Twaalfachtemaat
In plaats van zestiende noten kun je ook in elke tel een driedeling maken, oftewel gaan werken in een 12/8-maat:
