Kwintparallellen

parallelIn de klassieke contrapunt is het verboden om stemmen te laten bewegen in parallelle kwinten. In hoeverre geldt die regel ook in de lichte muziek? Om hier achter te komen is het waardevol om concrete voorbeelden te onderzoeken. Daarvoor staat in dit bericht een aantal bekende stukjes muziek waarin kwintparallellen voorkomen.

Al in het begin van de jazz waren kwintparallellen sterk aanwezig. Gershwin bijvoorbeeld schrijft in het begin van Summertime parallellen in de begeleiding:

Deze parallellen zijn niet heel opvallend, omdat het om een minder gebruikelijk akkoord gaat, een mineur-akkoord met een zes. Een voorbeeld uit de jazz waarin de parallellen wél duidelijk hoorbaar zijn, is de filmmuziek van The Pink Panther:

Rock

In de rock komen kwintparallellen enorm veel voor, al worden ze in deze stijl niet zozeer bewust geschreven, maar komen ze voort uit parallelle barré-akkoorden of power chords op de gitaar. Hier is een voorbeeld uit de jaren zestig, het intro van All day and all of the night van The Kinks uit het begin van de jaren zestig:

The Beatles zijn duidelijk terughoudender in kwintparallellen. Als het een keer voorkomt, dan is het een welbewuste keus, zoals in de tweestemmige zang in Eight days a week:

De kwinten klinken hier nogal vreemd (maar dat hebben Lennon en McCartney ongetwijfeld precies zo bedoeld).

Filmuziek

Hier zijn tot slot twee voorbeelden van kwintparallellen in de muziek van John Williams. Ten eerste in de filmmuziek van Star wars:

En ten tweede in de filmmuziek van Harry Potter:

In de muziek van Star wars geven de kwinten in combinatie met de querstand een bevreemdend effect, en tegelijkertijd een imposant, stoer karakter. In Harry Potter worden de kwinten gecombineerd met chromatiek, waardoor het vreemde karakter tegelijkertijd een beangstigende sfeer krijgt.

We kunnen concluderen dat kwintparallellen in de lichte muziek overal voorkomen. Als arrangeur kun je ze dus gerust schrijven. Het is natuurlijk wel goed om je bewust te zijn van de parallellen die je schrijft, omdat het een bepaald effect geeft.