Vocal percussion

Vocal percussion is het imiteren van drums en percussie met de stem. Deze techniek werd in de jaren tachtig ontwikkeld in de hiphop. In die muziekstijl wordt het beatbox genoemd. In de wereld van de vocal groups noemt men het vocal percussion.

Basisgeluiden

De basisgeluiden van een pop-groove zijn de bass drum voor de lage geluiden, de snare drum voor de middelhoge geluiden en de hihat voor de hoge geluiden. Een typerende groove uit de pop ziet er als volgt uit:

De snare drum wordt gespeeld op de tweede en vierde tel. De accenten op die tellen noemt men de backbeat (in Nederland vaak afterbeat genoemd). De bass drum wordt juist gebruikt voor de tellen waar de snare drum niet klinkt en tussen de tellen in. De hihat wordt meestal gebruikt om de doorgaande kwarten of achtste noten te laten horen.

De snare drum

Het instrument dat het meest bepalend is voor de groove is de snare drum. Een drummer kan de snare op verschillende manieren bespelen. Een aantal van die geluiden is gemakkelijk te imiteren, maar andere zijn juist bijzonder lastig onder de knie te krijgen.

Rim click
Bij de rim click tikt de drummer met de stok op de rand van de snare drum, terwijl de andere kant van de stok op het vel wordt gehouden. Deze techniek wordt vooral gebruikt in ballads. Deze klank is eenvoudig te imiteren met een harde, stemloze k.

Snare en rimshot
Hierbij slaat de drummer met de stok op het vel (of tegelijkertijd op het vel én op de rand van de drum). Dit geluid is heel lastig te imiteren. Wat de meeste vocal percussionisten doen is een zeer harde p maken, met veel lipspanning, en daarna een korte ff. Eventueel kun je de eindklank vervangen door sh. Probeer de p uitermate fel te laten klinken en maak de overgang tussen beide klanken zo snel mogelijk.

Synthesizer snare
Een alternatieve manier om de snare na te doen, is eerst een kleine hoest maken en die laten overgaan in sh. Hiermee imiteer je een meer electronisch geproduceerd geluid.

De bass drum

In de vocal percussion moet je de bass drum zo laag mogelijk laten klinken. Voor dit geluid is het van belang of je wel of niet een microfoon gebruikt.

Met microfoon
Als je een microfoon gebruikt, kun je voor de bass drum een lage, stemloze p maken, die je laat losspringen met een krachtige plop. Vorm daarbij met je mondholte een oh. Houd de microfoon tegen je mond en omsluit de kop van de microfoon met je handen. De plop die je maakt zorgt ervoor dat de microfoon ‘dichtslaat’.

Zonder microfoon
Als je geen microfoon hebt, is een stemloze p te zacht. Je bent dan gedwongen om een stemhebbend geluid te gebruiken, zoals dm of dvv. Bij mannen werkt deze techniek beduidend beter dan bij vrouwen, omdat hun stem een octaaf lager kan komen.

De hihat

De klank van de hihat is relatief eenvoudig te imiteren. Je gebruikt daarvoor een stemloze t. Maak het geluid zo helder en hoog mogelijk. Zorg ervoor dat de t droog is, dus dat er geen kleine h na klinkt.

Het geluid van de hihat is al gauw luid. Zorg ervoor dat die altijd een stuk zachter klinkt dan backbeat. Je moet je dus inhouden bij de hihat en er hard voor werken om de backbeat luid genoeg te maken.

Als variatie kun je af en toe een open hihat gebruiken. De drummer laat de bekkens dan los van elkaar klinken, zodat er een lange klank ontstaat. Dit geluid kun je imiteren met een langere tss. Maak de ss daarbij niet te helder, maar laat hem een beetje ‘slissen’.

Meer drum- en percussiegeluiden

Crash symbal
De crash is een lang hoog accent op een bekken, die de drummer gebruikt aan het begin van een nieuwe periode van zestien of tweeëndertig maten. Bruikbare geluiden zijn k-shsh en shsh voorafgegaan door een hoest.

Tomtoms
Dit zijn kleinere trommels met verschillende toonhoogtes, die de drummer veel gebruikt in fills. Goede klanken hiervoor zijn d-uh-b en d-vv met de tanden op elkaar. De toonhoogte maak je daarbij met de stemhebbende uh of vv.

Shaker
Een shaker is eenvoudig na te doen op tsj-k-tsj-k.

Microfoon

Vocal percussion klinkt vooral goed met behulp van een microfoon. Je hebt dan de mogelijkheid om de bass drum echt laag te laten klinken, omdat je een andere techniek kunt gebruiken, zoals hierboven is uitgelegd. Daarnaast zorgt de microfoon ervoor dat geluiden een meer percussief karakter krijgen. Je kunt met equalising de geluiden een interessante kleur geven. Haal daarvoor het mid eruit en zet een piek op het laag en een tweede piek op het mid-hoog.

Geluiden interessant maken

Drumgeluiden hebben een sterke aanzet en het geluid sterft daarna snel weg. Daarom werkt het goed als je alle geluiden kort en fel maakt. Heldere klinkers kun je beter vermijden. Vocal percussion klinkt interessant als je klanken gebruikt die zo ver mogelijk af liggen van het normale menselijke stemgeluid.

De geluiden in de vocal percussion kun je op veel verschillende manieren maken. Iedere vocal percussionist heeft dan ook zijn eigen stijl. De methodes die we hierboven hebben genoemd voor het imiteren van de instrumenten, zijn dus bedoeld als uitgangspunt. Door veel te oefenen kun je ontdekken op welke manier de geluiden bij jou lekker klinken.