De taal van de akkoordsymbolen is niet overal hetzelfde. Het ene boek noteert akkoorden op een net iets andere manier dan het andere en per muzikant zijn er ook verschillen. Op de ene plek zie je een mineurakkoord aangegeven met een M
, op de andere met MI
of zelfs MIN
. Op de ene plek wordt een mol-negen weergegeven als <9
, op de andere als -9
. Enzovoorts.
Op zich zijn de verschillen in de akkoordsymbolen niet erg. Een taal is nu eenmaal levend en verandert voortdurend. Maar aan de andere kant het zou ook wel fijn zijn als er enige standaardisatie zou zijn. Dat maakt het aanleren van akkoordsymbolen gemakkelijker en maakt het voor muzikanten gemakkelijker akkoorden te lezen.
Een deel van de verschillen is afkomstig uit de beperkte mogelijkheden die er zijn om akkoorden weer te geven met de tekens die normaliter in een lettertype zitten. Tekens zoals o
, \
en ^
zijn nu eenmaal niet te noteren, tenzij je een speciaal lettertype daarvoor beschikbaar hebt. Een ander deel van de verschillen is eenvoudigweg zo gegroeid. Ik zal de laatste zijn om muzikanten voor te schrijven hoe ze akkoorden moeten noteren. Maar omdat een soort standaardisatie toch prettig zou zijn, doe ik hieronder een poging. Het zijn mijn vrijblijvende adviezen aan de muzikant die nog niet heeft gekozen in zijn of haar notatiewijze.
Mineur met een m
De schrijfwijze met MI
of MIN
is overbodig lang. In sommige oude boeken zie je een streepje, maar dat is slecht leesbaar. Schrijf dus GM
en niet GMI
, GMIN
of G_
.
Toevoegingen en alteraties in superscript
Het is overzichtelijk als je toevoegingen hoger noteert dan de basisakkoorden. Schrijf dus G7
in plaats van G
7, en schrijf Gsus4
in plaats van G
sus4, als je daartoe de mogelijkheid hebt.
Basisakkoord niet in superscript
Veel muzikanten noteren (als ze met de hand schrijven) de kruis en mol bij het basisakkoord hoog. Maar dan wordt het onderscheid met de toevoegingen minder duidelijk. Schrijf dus niet G<
en G>
, maar G@
en G#
.
Sus4 met een 4
Sommige muzikanten laten de 4
weg uit sus4
. Maar er bestaat ook nog een sus2
. De aanduiding zonder de vier is daarom niet eenduidig. Schrijf dus Gsus4
en niet Gsus
.
Alteraties met mol of kruis
In Nederland mag je kiezen of je alteraties schrijft met een minnetje en een plusje of met <
en >
. Maar in de VS gebruikt men het minnetje en plusje niet. Internationaal ben je dus beter bezig als je een mol en een kruis gebruikt. Schrijf dus G<5
en G>5
in plaats van G-5
en G+5
. En schrijf G7<9
en G7>9
in plaats van G7-9
en G7+9
.
Geen mol-tien maar kruis-negen
In Nederland is mol-tien een begrip. Maar in de VS gebruikt men die toevoeging nooit, daar kent men alleen kruis-negen. Schrijf dus G7>9
in plaats van G7-10
.
Majeur-septiem met een driehoekje
Een majeur-septiem noteer je kort en krachtig met ^
. Verwarring met andere toevoegingen is er niet, dus schrijf niet maj^
of ^7
, want dat is dubbelop. Als je het driehoekje niet voorhanden hebt, schrijf dan maj7
.
Dim-akkoord met een rondje
Een dim-akkoord en een halfverminderd septiemakkoord noteer je het kortst en het helderst met o
en \
. Schrijf dus Go
en G\
, als je de tekens voorhanden hebt, en niet Gdim
en GM7<5
.
Geen haakjes
In sommige boeken noteert men de toevoegingen na de septiem tussen haakjes. Dan staat er dus G7(<9)
in plaats van G7<9
. Ik heb niet het idee dat die notatiewijze veel bijdraagt aan de overzichtelijkheid. Laat dus de haakjes maar weg.
Slash-akkoord met hoofdletters
Sommige muzikanten schrijven de basnoot na de slash met kleine letters, maar de meesten gebruiken hoofdletters. Schrijf dus G7/B
en niet G7/
b.
Septiem altijd vermelden
Blijft de heikele kwestie over van het noteren van de septiem in een akkoord waar ook een none in zit. In de jazz noteert met de septiem in zo’n geval niet, omdat de none hem impliceert. Maar in de popmuziek is het gebruikelijk om de septiem expliciet te vermelden. Mijn voorstel zou zijn: schrijf de septiem er bij als hij in het akkoord zit. Het is een kleine moeite en dan is de notatie in de jazz en de pop uniform. Schrijf ook liever niet maj9
, maar schrijf ^9
.
Samenvatting
Schrijf
| C^ | AM\ | D7<,9/F# | G7sus4 | C7>9 |
en schrijf liever niet
| Cmaj7
| Amin7(-5)
| D7(-9)
,,,,/,,f
,,# | G7sus
| C7(-10)
|