In jazz speelt de bassist vaak een zogenaamde walking bass. Zo’n baslijn bestaat uit alsmaar doorgaande kwartnoten in een vierkwartsmaat. Door het monotone ritme ontstaat een cadans die inderdaad doet denken aan wandelen. Toch is een walking bass verre van saai, omdat er in de noten juist veel afwisseling zit.
Hier is een voorbeeld van een walking bass, over een eenvoudig schema I–VI–II#
–II–V–I in de toonsoort C
:
En hier is nog een voorbeeld over hetzelfde schema in F
:
Regels
Hier zijn de basisregels voor een lekker klinkende walking bass:
1. Speel een kwartnoot op elke tel.
2. Speel op het moment dat de harmonie verandert de grondtoon van het akkoord.
3. Speel op de derde tel een toon die in het akkoord zit. De volgende walking bass ziet er logisch uit, maar is dus strijdig met deze regel, omdat de e op de derde tel niet in het G-mineurakkoord zit:
4. Speel op de de tweede en vierde tel akkoordnoten of doorgangsnoten. De onderstaande walking bass klinkt onlogisch omdat de a niet naar de c toe loopt:
5. Op de vierde tel klinkt het lekker om doorgangsnoten te spelen die chromatisch leiden naar het volgende akkoord. In onderstaand voorbeeld is dat dus de des:
Afwisseling
Een walking bass hoort vooral afwisselend te zijn. De volgende regels helpen daarbij:
6. Probeer herhaling van noten te vermijden. Een octaafsprong wordt niet gezien als het herhalen van een noot. Twee maal dezelfde noot achter kan je dus beter vermijden:
En ook het herhalen van een noot binnen een maat is af te raden:
7. Probeer afwisseling te creëren tussen sprongen (omhoog en omlaag) en loopjes (omhoog en omlaag). Vermijd herhaling van een zelfde patroon. In de volgende walking bass zit te weinig afwisseling, omdat op elk akkoord hetzelfde loopje wordt gebruikt:
Bruikbare patronen
Om een walking bass te leren spelen kan je de volgende oefeningen doen. Hieronder staan twaalf veelgebruikte patronen om van I naar V te komen. Speel ze allemaal totdat je allemaal in de vingers hebt. Probeer nu zelf uitgaande van deze patronen door te lopen trap I:
Bruikbare formules
De bovenstaande regels zijn – zoals zoveel regels in muziek – geen ultieme waarheden. Veel bassisten zullen de regels afdoen als simplificerend, en uitzonderingen aanwijzen. Er zijn inderdaad wel degelijk situaties waarin toonsherhaling goed werkt, vaak aan het einde van een schema. In een lekkere walking bass worden vaak kleine ritmische variaties gespeeld in plaats van alleen maar kwartnoten. In grote lijnen zijn de bovenstaande regels echter juist, en ze kunnen helpen om lekkere walking bass te gaan ontwikkelen.