8  Arrangeren

Notatie van akkoordsymbolen

signaalDe taal van de akkoordsymbolen is niet overal hetzelfde. Het ene boek noteert akkoorden op een net iets andere manier dan het andere en per muzikant zijn er ook verschillen. Op de ene plek zie je een mineurakkoord aangegeven met een M, op de andere plek zie je MI of zelfs MIN. Op de ene plek wordt een mol-negen weergegeven als <9, op de andere plek als -9. Enzovoorts.

Op zich zijn de verschillen in de akkoordsymbolen niet erg. Een taal is nu eenmaal levend en verandert voortdurend. Maar aan de andere kant het zou ook wel fijn zijn als er enige standaardisatie zou zijn. Dat maakt het aanleren van akkoordsymbolen gemakkelijker en maakt het voor muzikanten gemakkelijker akkoorden te lezen.

Notatie van akkoordsymbolen Meer lezen »

Lettertype voor akkoordsymbolen

Het schrijven van akkoordsymbolen kun je doen met gewone tekens, zoals ze op je toetsenbord staan. Maar dat is enigszins behelpen. Voor een mol moet je dan een b gebruiken, een driehoekje voor een majeur septiem bestaat niet en je kunt toevoegingen ook niet in superscript zetten. Mooie akkoordsymbolen maken is een hele klus, of je het nu in een tekstverwerker doet of in een muzieknotatieprogramma.

Ik heb een lettertype gemaakt waarmee je op eenvoudige wijze mooie akkoordsymbolen kunt creëren. De akkoordsymbolen kun je gewoon in een tekstverwerker maken en boven de songteksten zetten. Maar je kunt het lettertype ook gebruiken in een muzieknotatieprogramma.

Lettertype voor akkoordsymbolen Meer lezen »

Arrangeren in lagen

lagenAls stemmen homofoon zingen, vormen ze een eenheid. De toehoorder neemt niet zozeer de individuele lijnen waar, maar de akkoorden die er samen worden gezongen. Stemmen die homofoon zijn, noemen we een laag. Hoe meer lagen een arrangement heeft, des te complexer de structuur ervan is. Een arrangement met meerdere lagen is ingewikkelder om te schrijven en is ook lastiger om uit te voeren.

De eenvoudigste structuur die je een arrangement kan geven is om alle stemmen in één laag te schrijven, dus om alle stemmen homofoon te maken. Zoals gezegd, schrijf je dan meestal de melodie dan in de bovenste stem.[…]

Arrangeren in lagen Meer lezen »

Homofoon

samen2Voor een arrangeur is het begrip homofoon belangrijk om te kennen. Stemmen zijn homofoon als ze hetzelfde ritme en dezelfde tekst hebben, maar verschillende toonhoogtes zingen:

Homofoon Meer lezen »

Technieken voor reharmoniseren

Reharmonisatie is het veranderen van de akkoorden die oorspronkelijk bij een nummer horen. Bij reharmoniseren heb je ongelofelijk veel mogelijkheden. Als beginnend arrangeur zie je daarom misschien door de bomen het bos niet meer. Daarom staat hier een overzicht van de technieken die je kan gebruiken om nieuwe akkoorden te bedenken. De zes technieken die hier worden genoemd lopen op in complexiteit.

Reharmonisatie wordt veel toegepast in de jazz en veel minder in de popmuziek. De meeste technieken voor reharmoniseren leveren dan ook een jazzy klank.

Technieken voor reharmoniseren Meer lezen »

De juiste maatsoort kiezen

Als je een nummer arrangeert, moet je bepalen in welke maatsoort je gaat noteren. Hoe weet je welke maatsoort de juiste is? In de jazz- en popmuziek worden lang niet zoveel verschillende maatsoorten gebruikt als in de klassieke muziek. Verreweg de meeste nummers wordt genoteerd in 4/4. En daarnaast komen nog maar een paar maatsoorten voor.

De beste methode om een maatsoort af te leiden is de volgende. Stel je voor dat je het nummer moet aftellen voor een band. Tel je bij het aftellen tot vier? Dan is bijna altijd een 4/4-maat de geschikte maatsoort. Tel je tot drie, dan kan een 3/4-maat geschikt zijn, maar in sommige gevallen is een 6/8-maat een betere keus.

De juiste maatsoort kiezen Meer lezen »

Oude notatie van swing feel

In een eerder bericht kwam het begrip swing feel aan de orde. De beste manier om het te noteren is door boven de muziek de aanduiding ‘Swing feel’ te zetten en gewone achtsten te schrijven. Voordat deze manier van swing noteren in de jaren zestig gebruikelijk werd, noteerde men swing op een andere manier.

De ouderwetse manier van het swing noteren is met een gepunteerde achtste en een zestiende. In de klassieke muziek wordt dit ritme een hop-figuur genoemd:

Oude notatie van swing feel Meer lezen »

Walking bass

walkingbassIn jazz speelt de bassist vaak een zogenaamde walking bass. Zo’n baslijn bestaat uit alsmaar doorgaande kwartnoten in een vierkwartsmaat. Door het monotone ritme ontstaat een cadans die inderdaad doet denken aan wandelen. Toch is een walking bass verre van saai, omdat er in de noten juist veel afwisseling zit.

Hier is een voorbeeld van een walking bass, over een eenvoudig schema IVIII#IIVI in de toonsoort C:

Walking bass Meer lezen »

Gevarieerd arrangeren

Als je gaat arrangeren voor een vocale groep ligt er een wereld voor je open. Hoe maak je keuzes uit al die mogelijkheden? Een goede startpunt is om te bedenken wat je aantrekkelijk vindt aan het stuk. Dat is dus wat je over wilt brengen met het arrangement.

Wordt je gegrepen door de tekst? Of door de harmonieën? Of door de melodie? Of intrigeren de dissonanten? Of vind je het baslijntje lekker of de groove? Of wordt je juist geraakt de leegte van het stuk? Dat wat je aantrekkelijk vind aan het stuk bepaalt je uitgangspunt bij het schrijven van je arrangement.

Gevarieerd arrangeren Meer lezen »