In Nederland gebruiken we de term close harmony als een vergaarbak voor alles wat lichte muziek en meerstemmig is. Een close harmony-koor zingt van alles en beperkt zich niet tot een bepaalde stijl. Oorspronkelijk betekent de term close harmony echter iets heel anders, namelijk het zingen van nauwe harmonieën, waarbij een aantal stemmen slechts een secunde van elkaar liggen. In die betekenis wordt de term gebruikt in de VS en in veel Europese landen. Als je tegen een Amerikaan zegt dat je zingt in een close harmony choir zal hij je onbegrijpelijk aankijken.
Nog zo’n term die niets betekent in het buitenland: lichte muziek. Lichte muziek is min of meer alles wat niet klassiek is. De term is een puur Nederlandse vinding, die in ons land totaal is ingeburgerd. Het is een zinvol begrip, omdat de klassieke wereld vaak mijlenver ligt van de wereld van de pop- en jazzmuziek. Maar de term is wel onhandig gekozen. Het suggereert dat deze soort muziek gemakkelijker verteerbaar zou zijn dan klassieke muziek. Iedereen die wel eens een avondje death metal heeft gedaan, weet dat dat niet zo is. Of het suggereert dat deze muziek niet serieus kan zijn. En iedereen die wel eens een avondje Ornette Coleman heeft gedaan, weet wel beter.
Maar er is geen goed alternatief voor de term lichte muziek. Sommigen zeggen pop & jazz. Maar dan blijven belangrijke stijlen zoals wereldmuziek en gospel onbenoemd. In Denemarken schijnen ze iets van ritmische muziek te zeggen. Maar dat doet dan weer onrecht aan veel klassieke muziek; alsof het Dixit Dominus van Händel en de Sacre du printemps niet ritmisch zijn. Er zijn zelfs landen waar wordt gesproken over Afrikaanse muziek om lichte muziek aan te duiden. Ook een onbevredigende term, hoewel er historisch gezien iets van waarheid in schijnt te zitten.
Afterbeat
Hier is nog een term die we in Nederlands met z’n allen verkeerd gebruiken: afterbeat. Zo noemen wij de accenten op de tweede en de vierde tel in een vierkwartsmaat, meestal gespeeld op de snare drum. Maar Amerikanen gebruiken die term bijna nooit, zij spreken altijd over de backbeat. (Misschien was de term afterbeat gemakkelijker te begrijpen voor ons Hollanders, de accenten komen immers na de zware maatdelen.)
A capella
Niet dat de Amerikanen zuiver zijn in hun terminologie. Voor Europeanen verwijst de term a capella al tien eeuwen naar het zingen zonder begeleiding. Van oudsher mag er namelijk in de kerk geen instrumenten worden bespeeld. Vandaar dat in Italië a la cappella (= in de kerk) synoniem is geworden voor zingen zonder instrumenten. Maar in Amerika is de term geadopteerd door de vocale wereld. A capella betekent daar nu: meerstemmig zingen. En bij dat zingen mag best een piano of een band meespelen. De vreemde situatie is dus nu Amerikanen met ‘a cappella’ allerlei koormuziek aanduiden, maar het merendeel is niet a capella.
Hollandismen
Taal leeft en is onverbeterlijk. Maar ik probeer een terminologie te gebruiken waarmee ik in het buitenland geen flater sla. Dus: “As a director of vocal pop and jazz choirs, I’m used to snap on the backbeat in a cappella pieces.”