De maatsoort die verreweg het meeste voorkomt in pop en jazz is de vierkwartmaat. Maar muzikanten kiezen de notenwaarden soms op een onhandige manier, zodat de backbeat niet klopt. Volgens drummers bestaat de backbeat uit accenten op de tweede en vierde tel in een vierkwartsmaat. Als je een muziekstuk gaat noteren, moet je de notenwaarden dus zo kiezen dat de twee en de vier samenvallen met de backbeat. […]
Er bestaan in Nederlands heel wat koren waarin alleen vrouwen zingen. Als arrangeur sta je daarom regelmatig voor de uitdaging om te schrijven voor enkel sopranen en alten. Hoe doe je dat? Kun je met een vrouwengroep een arrangement voor mannen eenvoudigweg een octaaf hoger zingen? En werkt de zetting dan min of meer hetzelfde, ook al klinkt het heeft een octaaf hoger? Of gelden er andere regels voor het arrangeren voor vrouwen? […]
Homofone arrangementen zijn waardevol om te doen met een koor. In zulke bewerking zingen alle zangers tekst op hetzelfde moment. Dat maakt dat er een sterke connectie is tussen de zangers en dat het koor als geheel op het podium krachtig overkomt. Hieronder zet ik de voordelen van homofone stukken op een rij. […]
Als docent ben ik betrokken bij verschillende studies koordirectie, onder andere bij Balk en op de conservatoria van Tilburg en Rotterdam. De laatste tijd gebruik ik bij die lessen regelmatig een nieuwe werkvorm. In plaats van dat de studenten beurten krijgen van tien of vijftien minuten waarin ze voor het koor staan, zit de groep in een cirkel en krijgen de studenten mini-beurten, waarin ze telkens een paar minuten werken met de groep. Hieronder laat ik zien hoe die lesvorm eruit ziet. […]
De meeste arrangeurs die ik ken, gebruiken muziek-notatie-software, zoals Sibelius of Finale, om stukken mooi vorm te geven. Maar het schrijfwerk doen we toch veelal nog aan de piano. (Althans, dat hoop ik, want arrangeren achter de computer is een slechte gewoonte). Schrijven doen we dus vaak nog op papier.
Als je regelmatig schrijft voor koor, is het handig om de stemverdeling al op papier te hebben staan. Daarvoor heb ik muziekpapier gecreëerd voor de verschillende bezettingen. […]
Bij het solmiseren geef je de noten van de toonladder aan met do-re-mi, enz. Voor die notennamen bestaan ook handgebaren. Ik heb een poster gemaakt waar die gebaren overzichtelijk op staan. Op een flink formaat, namelijk A1, 84×60 cm. Leuk voor aan de muur in je werkkamer of in de repetitieruimte. […]
Bij het arrangeren besteed ik veel zorg aan de vormgeving van de partituur. Ik hou erg van een mooie lay-out. Mijn arrangementen maak ik in Finale. Maar voor de vormgeving gebruik ik zeker niet de standaardinstellingen van dat programma, want die zijn verre van fraai.
De uitgever die arrangementen naar mijn idee het mooiste vormgeeft is de Oxford University Press. Hiernaast staat een voorbeeld uit de bundel In the mood. Waarom ziet dit er zo mooi en rustig uit?
Sommige muzikanten schrijven in akkoordsymbolen de toevoegingen die na de eerste toevoeging komen tussen haakjes. Ze schrijven dus G7(>9)
in plaats van G7>9
en D7(<9<5)
in plaats van D7<9<5
. Deze notatiewijze kun je zien in The New Real Book. Hier is een voorbeeld, een fragment van Take the A train.
De meeste muzikanten noteren mineurakkoorden op dezelfde manier: met een m. Dus schrijven we DM
en GM7
. Maar sommige muzikanten gebruiken in plaats daarvan min. En in sommige boeken, zoals The New Real Book en The Latin Real Book (beide gepubliceerd door Sher Music), wordt mi gebruikt.
Hoe zijn deze voorkeuren verdeeld? Om daar achter te komen, heb ik een klein onderzoekje gedaan met Google.
Het akkoord met de noten c, e, g, bes and es (of dis, hoe noteer je dat? In de VS schrijven de meeste muzikanten C7>9
. In Nederland schrijft men het echter meestal als C7<10
. En het schijnt dat die laatste schrijfwijze in de vroege jaren van de jazz ook in de VS gebruikt werd.
Hoe kunnen we kiezen tussen deze twee mogelijkheden? Er is voor zowel C7>9
als C7<10
iets te zeggen.