Zojuist is mijn nieuwe boek verschenen: Slagtechniek voor koordirigenten. Hier is de tekst die achterop staat: “Dirigeren is meer dan de maat slaan, maar als je niet weet hoe je de maat moet slaan, is het de vraag of je ooit aan dirigeren toekomt. Slagtechniek voor koordirigenten begint bij de basis en verwerkt de theorie in praktische oefeningen.
Als we met ons koor de hele tijd Engelstalige nummers zingen, moeten we wel proberen het Engels mooi uit te spreken. Dat blijkt voor veel Nederlanders nog niet zo eenvoudig. In dit bericht staan twee onderwerpen, waarmee je de uitspraak van je koor kunt verbeteren.
Je hoort regelmatig zangers en dirigenten beweren dat een grote terts laag moet worden geïntoneerd. Die redenatie gaat als volgt. De moderne instrumenten die we gebruiken zijn gelijkzwevend gestemd. In dat systeem klinkt een grote terts hoger dan de reine grote terts die volgt uit de boventonenreeks. Een mooie reine grote terts klinkt dus lager dan de gelijkzwevende terts en dus moeten we grote tertsen laag intoneren. Volgens dezelfde redenatie zouden we kleine tertsen hoog moeten intoneren.
Lang geleden leerde ik de canon Als de zwaan zingt, zeer geschikt om mee in te zingen. Geïnspireerd op die canon, heb ik een inzingoefening gemaakt die je op meer dan één manier kunt gebruiken.
Een handige manier om de verschillende intervallen te leren herkennen en treffen, is aan de hand van bestaande liedjes. Een bekend voorbeeld is Berend Botje, dat je helpt bij de stijgende grote sext. Als je je solfège nog moet ontwikkelen, is het handig om voor elk interval een trucje te kennen.
In deze inzingoefening beginnen de koorleden in elke muzikale zin eenstemmig en aan het eind van de zin ‘waaiert’ de klank uit naar een meerstemmig akkoord.
De basismelodie van de oefening is als volgt:
Om het tellen van de zangers te verbeteren, heb ik klapoefeningen ontwikkeld. Deze canons zijn bedoeld om uit het hoofd te doen. Je traint er niet zozeer het van blad lezen mee, als wel het visualiseren van de verschillende tellen in de maat.
Voor mijn vocal group met vrouwen heb ik een driestemmige inzingoefening bedacht. De oefening zing je eerst éénstemmig en daarna driestemmig. Op die manier zorg je ervoor dat de stemmen eerst goed gaan kleuren en daarna leren ze goed zelfstandig lijnen zingen en luisteren naar de harmonieën:
De maatsoort die verreweg het meeste voorkomt in pop en jazz is de vierkwartmaat. Maar muzikanten kiezen de notenwaarden soms op een onhandige manier, zodat de backbeat niet klopt. Volgens drummers bestaat de backbeat uit accenten op de tweede en vierde tel in een vierkwartsmaat. Als je een muziekstuk gaat noteren, moet je de notenwaarden dus zo kiezen dat de twee en de vier samenvallen met de backbeat.
Er bestaan in Nederlands heel wat koren waarin alleen vrouwen zingen. Als arrangeur sta je daarom regelmatig voor de uitdaging om te schrijven voor enkel sopranen en alten. Hoe doe je dat? Kun je met een vrouwengroep een arrangement voor mannen eenvoudigweg een octaaf hoger zingen? En werkt de zetting dan min of meer hetzelfde, ook al klinkt het heeft een octaaf hoger? Of gelden er andere regels voor het arrangeren voor vrouwen?