Tijdlijn met belangrijke vocale groepen

millsMijn werkgebied is de lichte vocale muziek. Oftewel, zoals we dat in Nederland aanduiden, de close harmony. Voor mijn leerlingen koordirectie aan het conservatorium heb ik een overzicht gemaakt van de twintig belangrijkste groepen in dit gebied. Vervolgens heb ik een grafisch overzicht gemaakt van die groepen op een tijdlijn.

Zo’n overzicht geeft je een goed beeld van de tijd waarin de groepen bezig waren, hoe lang ze hebben gewerkt, en welke invloeden ze waarschijnlijk hebben gehad. (En het leukste aan zo’n overzicht is niet het lezen, maar het maken ervan. [..,]

Tijdlijn met belangrijke vocale groepen Meer lezen »

Percussief zingen

Als je snelle, energieke stukken zingt, klinkt het lekker als je de noten aanzet met kleine accenten. Op die manier benadruk je het ritmische karakter van de muziek. Deze ‘percussieve’ manier van zingen, staat tegenover de klassieke manier van ‘legato’ zingen.

De term legato kom je veel tegen in de klassieke muziek. Het houdt in dat de noten met elkaar worden verbonden, zodat er geen ruimte zit tussen de noten. Maar het begrip legato houdt tegelijkertijd in dat de noten hun volume behouden, zodat er een doorgaande klank ontstaat. Je zou het legato spelen als volgt grafisch kunnen weergeven:

Percussief zingen Meer lezen »

Solfège

In een eerder blogbericht kwam de solfège al ter sprake. Ik beargumenteerde daar dat van blad zingen het beste te leren is door alle noten van de toonladder cijfers te geven en door alle noten te relateren aan de grondtoon.

Het bericht eindigde met de volgende twee korte oefeningen:

Solfège Meer lezen »

Noten instuderen zonder verveling

Het studeren van noten in een koor is meestal niet zo boeiend. Als de zangers niet van blad kunnen lezen, moeten alle partijen los worden aangereikt, en dat duurt vaak lang. Veel dirigenten studeren passages als volgt in. Eerst zingen de sopranen de sopraan-partij en wachten de andere zangers. Dan zijn de alten aan de beurt, en daarna de tenoren en de bassen. Tenslotte zingen alle stemmen samen.

Deze manier van noten studeren maakt een repetitie saai. Toch zijn er vele manieren om dit proces boeiender te maken voor de zangers. Hieronder staan wat suggesties.

Noten instuderen zonder verveling Meer lezen »

Swing feel

Een typerend kenmerk van jazz is de swing feel. In swing feel worden noten op de tel langer gezongen, dan de noten na de tel. De swing feel is in de afgelopen eeuw onderdeel geworden van onze muzikale vocabulaire. Ook in de popmuziek zijn er veel nummers met swing feel. En er zijn zelfs talloze kinderliedjes met swing feel.

Neem als voorbeeld Er zaten zeven kikkertjes. Dit liedje wordt ook gezongen met swing feel, al merk je dat niet meteen. Hier is de eerste regel van het liedje, op een naïeve manier genoteerd:

Swing feel Meer lezen »

Hollandismen

In Nederland gebruiken we de term close harmony als een vergaarbak voor alles wat lichte muziek en meerstemmig is. Een close harmony-koor zingt van alles, en beperkt zich niet tot jazz of pop of wat dan ook. Oorspronkelijk betekent de term close harmony echter iets heel anders, namelijk het zingen van nauwe harmonieën, waarbij de stemmen vaak slechts een secunde van elkaar liggen. In die betekenis wordt de term gebruikt in de VS en in veel Europese landen. Zeg dus nooit in het buitenland “I’m a singer in a close harmony choir”, want niemand zal je begrijpen.

Hollandismen Meer lezen »

Boventonen

Het begrip boventonen intrigeert veel mensen. In de esoterische hoek gelooft men dat boventoonzang een diepere betekenis aan het leven geeft, en dat de boventonen van klankschalen geneeskrachtige werking hebben. In de muziekwereld doen sommigen ook geheimzinnig over boventonen. De boventonenzang uit Mongolië lijkt onverbrekelijk verbonden met spiritualiteit. Hier in het westen zijn er koren die een speciale rol wegleggen voor boventonen. Zij stellen zichzelf ten doel boventonen overeen te laten komen, zodat de boventonen extra versterkt worden.

Boventonen Meer lezen »

De opbouw van een repetitie

De meeste koren repeteren één avond in de week. Wat kan je eigenlijk doen in zo’n repetitie? Hoe bouw je een repetitie goed op? Hoeveel stukken behandel je op een avond?

Een goede start van een repetitie is inzingen. Bij het inzingen doe je oefeningen om de stem los te maken en oefeningen om de koorklank te verbeteren. Het inzingen geeft de zangers ook gelegenheid om zich te concentreren op het zingen, en om zich weer één te gaan voelen met de groep. Inzingen is dus waardevol. Maar het moet niet te lang duren, want het gaat wel van het ‘echte’ repeteren af. Tien of vijftien minuten is meestal genoeg.

De opbouw van een repetitie Meer lezen »

Opstellingen

Veel koren staan altijd in dezelfde opstelling van hoog naar laag. Dat is echter niet voor alle situaties de meest handige opstelling. Er zijn bijvoorbeeld opstellingen die akoestisch een beter resultaat geven, en er zijn opstellingen die het voor de zangers gemakkelijker maken om goed te kleuren met de andere stemmen.

De standaard-opstelling in klassieke koren zet de stemmen van hoog naar laag. De hoogste vrouwenstem staat helemaal links, en de laagste mannenstem helemaal rechts:

Opstellingen Meer lezen »

1-2-3

trapVoor koorzangers is het fijn om goed van blad te kunnen zingen. Veel zangers beheersen het een beetje, maar de meesten blijven steken als de sprongen in de melodie groter worden dan een terts.

Als je echt goed van blad wil leren zingen, dien je een gevoel te ontwikkelen voor de verschillende tonen van de toonladder. Elke toon heeft namelijk zijn eigen specifieke eigenschappen en associaties, en die helpen bij het treffen van tonen.

De grondtoon bijvoorbeeld is de toon waarop de meeste melodieën eindigen, en het is de toon die het meest ‘stabiel’ voelt. [..]

1-2-3 Meer lezen »